Ziek en een vaststellingsovereenkomst

U bent al een tijdje ziek. Uw werkgever heeft gegronde redenen om u tijdens deze ziekteperiode te ontslaan. Dit gaat echter niet zomaar. Er zijn enorm veel beschermende regels voor werknemers die in de ziektewet zitten. Daarom probeert de werkgever het eerst met een vaststellingsovereenkomst. Als jullie hier samen uit komen, hoeft er geen lastige ontslagprocedure opgestart worden. Door een ontslag met wederzijds goedvinden is dit probleem opgelost. Dat scheelt veel tijd, geld en stress voor beide partijen. Een vaststellingsovereenkomst tekenen tijdens ziekte: hoe werkt dat eigenlijk?

Contract voor onbepaalde of bepaalde tijd?

Indien u plotseling ziek wordt en een langere periode niet kan werken, is het eerst belangrijk om naar uw contract te kijken. Beschikt u over een contract voor bepaalde tijd? Dan mag de werkgever uw contract zonder reden niet verlengen. Dit is bij de wet toegestaan. Natuurlijk moet hij wel rekening houden met het aanzegtermijn. Hij kan niet op de dag zelf aangeven dat uw contract niet verlengd wordt. Dit moet minimaal een maand voor de einddatum van het contract aan de werknemer aangegeven worden. Als hij dit niet doet, is hij verplicht om de werknemer nog één extra maand door te betalen.

Als u als werknemer over een contract voor onbepaalde tijd beschikt, mag de werkgever u niet zomaar ontslaan. Er is zelfs sprake van een ontslagverbod. Alleen als beide partijen het er over eens zijn dat het beëindigen van de arbeidsovereenkomst de beste oplossing is, mag het ontslag plaatsvinden. In dit geval spreken we van een ontslag met wederzijds goedvinden. Hierbij reikt de werkgever altijd een vaststellingsovereenkomst aan.

Doorbetaling tijdens ziekte is verplicht

Als een werknemer plotseling ziek wordt, is de werkgever verplicht om deze door te betalen. Dit zal hij gedurende twee jaar moeten doen. Daarna zijn er andere opties mogelijk. In de tussentijd proberen de meeste werkgevers een andere oplossing voor het ‘probleem’ te vinden. Ze reiken bijvoorbeeld een vaststellingsovereenkomst aan. Het re-integreren van een werknemer en het doorbetalen van loon kost immers enorm veel geld, daar heeft een werkgever geen belang bij. Ook niet als deze enorm meeleeft met de situatie. Hij is hiervoor natuurlijk wel afhankelijk van de werknemer. Als deze niet akkoord gaat met de te maken afspraken, kan hij het de werkgever heel lastig maken. Deze heeft immers een ontslagverbod en zal het loon sowieso twee jaar moeten doorbetalen.

Plichten van de werknemer

Tijdens de ziekteperiode is de werknemer verlicht om aan enkele zaken te voldoen. Zo moet deze de werkgever goed op de hoogte houden van de medische situatie en meewerken in een re-integratieproces. Zo zal hij samen met de werkgever een plan van aanpak opstellen. De focus ligt uiteraard op het herstel van de werknemer, maar ook wordt de binding met het werk niet vergeten. Vaak probeert de werkgever bijvoorbeeld te regelen dat u alvast kleine en lichte werkzaamheden kunt verrichten. Al is het slechts twee uurtjes in de week, het versterkt de binding met het werk en prikkelt u om sneller aan de slag te gaan.

De werkgever moet daarnaast aan heel veel andere verplichtingen voldoen. Veel van die verplichtingen kosten tijd en geld. Daarom kiezen veel werkgevers voor het opstellen van een vaststellingsovereenkomst. Maar wat is er mogelijk om in een ziekteperiode de wegen te scheiden?

Een vaststellingsovereenkomst tekenen tijdens ziekte

Tijdens een langdurig ziekteproces zijn er enkele mogelijkheden waardoor de werkgever de arbeidsovereenkomst kan beëindigen. Meestal kiest deze voor het opstellen van een vaststellingsovereenkomst. Als de werknemer akkoord gaat met de afspraken die hierin worden opgenomen, kan er gesproken worden van een ontslag met wederzijds goedvinden.

Toch is het niet verstandig om direct een vaststellingsovereenkomst te ondertekenen. U heeft er immers recht op om minimaal twee jaar doorbetaald te worden door de werkgever. Daardoor kan het UWV uw verzoek tot uitkering weigeren. In dat geval zit u dus plotseling zonder inkomen terwijl u ziek bent, daarnaast had u gewoon salaris kunnen hebben in deze periode. Het is dan ook niet altijd slim om een vaststellingsovereenkomst te tekenen. Denk hier goed over na en vraag een arbeidsjurist om advies. Zo weet  u zeker of u de juiste keuze maakt.

Langer dan 2 jaar ziek

Indien u al langer dan twee jaar ziek bent, eindigt het ontslagverbod. Vanaf nu mag de werkgever u gewoon ontslaan. Hierbij is hij wel verplicht om de werknemer een ontslagvergoeding te bieden. Ook dit kost weer enorm veel geld voor de werkgever. Daarom kan deze ook besluiten om niet tot ontslag over te gaan.

Als een werkgever u niet ontslaat na een periode van 2 jaar ziek zijn, blijft u gewoon in dienst maar hoeft de werkgever uw loon niet meer door te betalen. Dit noemen we ook wel een ‘slapend dienstverband’. Veel werkgevers kiezen voor deze constructie, omdat ze zo niet onnodig geld kwijt zijn aan een ontslagvergoeding. Een werknemer in een slapend dienstverband komt wel in aanmerking voor een WIA-uitkering (arbeidsongeschiktheidsuitkering). Maar is deze constructie wel zo verstandig?

Als een werknemer weer is hersteld, kan hij alsnog aanspraak maken op het loon dat nog uitbetaald had moeten worden. Het is daarom niet altijd even verstandig voor de werkgever om voor deze constructie te kiezen. Enkel als deze zeker weet dat de werknemer nooit meer zijn werk kan hervatten, kan dit een voordelige oplossing zijn.

Indien u als zieke werknemer zelf ontslag neemt tijdens een slapend dienstverband, heeft u enkel recht op een transitievergoeding als door de rechter wordt geoordeeld dat er sprake is van ‘ernstig verwijtbaar’ gedrag door de werkgever. In de meeste gevallen wordt dit oordeel echter niet geveld.

Slapend dienstverband

De meeste werknemers willen liever niet akkoord gaan met een ‘slapend dienstverband’. Dit heeft immers enorm veel voordelen. Uw recht op loon vergaat en ook komt u niet meer in aanmerking voor een transitievergoeding. Als de kans echter bestaat dat u binnen korte tijd weer zal herstellen, kan een slapend dienstverband juist positieve gevolgen hebben. Als u gewoon weer in dienst kan treden, heeft u weer recht op alle voordelen die elke andere arbeider heeft. Bovendien moet de werkgever u een transitievergoeding betalen als deze u alsnog wilt ontslaan. Aangezien u dan nog langer in dienst bent, zal deze vergoeding ook nog eens een stuk hoger liggen.

Een slapend dienstverband is natuurlijk ontzettend vervelend. Toch kan ook wel begrepen worden waarom sommige werkgevers hiervoor kiezen. Dat scheelt ze immers enorm veel geld. Ook in de politiek zijn er wisselende reacties over het toestaan van een slapend dienstverband. Voor ongeneselijk zieke werknemers is het natuurlijk een klap in het gezicht als ze plotseling op non-actief worden gezet en geen salaris meer krijgen. Zij hebben ook niet gekozen voor deze situatie. Daarom zal er een wijziging plaatsvinden die het hopelijk voor werkgevers aantrekkelijker maakt om hun zieke werknemers een ontslagvergoeding te bieden. Vanaf 2020 ontvangen zij de ontslagvergoeding voor iedere zieke werknemer gewoon terug van het UWV. Hierdoor kost het de werkgever zelf niks.

Nu is het niet aan te raden om als werkgever tot 2020 te wachten om een zieke werknemer te ontslaan. In de tijd van het ‘slapende dienstverband’ zal de werknemer immers ook gewoon arbeidsjaren opbouwen. Hierdoor wordt de transitievergoeding hoger. Dit bedrag moet gewoon door de werkgever betaald worden. Dit ontvangen ze dus niet terug van het UWV. In sommige gevallen kan het dan ook slimmer zijn om nu al voor ontslag te kiezen.

Tekenen van een vaststellingsovereenkomst na 2 jaar ziekte

Na 2 jaar ziekte zou een vaststellingsovereenkomst de oplossing kunnen zijn. Tijdens het opstellen van deze overeenkomst kan de werknemer alsnog aanspraak doen op een transitievergoeding.

Dit is niet alleen gunstig voor de werknemer, maar ook voor de werkgever. Deze leeft immers niet met de angst dat de werknemer zal herstellen en dat hij hem alsnog moet doorbetalen. Het is hierbij wel van belang dat het initiatief van ontslag bij de werkgever ligt. Dit moet ook duidelijk geformuleerd worden in de overeenkomst, anders verliest de werknemer het recht op een uitkering.

Na twee jaar heeft de ziekte geen invloed meer op het wel of niet krijgen van een uitkering. U heeft gewoon recht op een WIA-uitkering. Hierbij is het wel van belang dat alles juist geformuleerd wordt in de vaststellingsovereenkomst. Laat deze dan ook altijd controleren door een arbeidsjurist.

Het is wel van belang dat u de WIA-uitkering tijdig aanvraagt. U kunt deze uitkering uiterlijk na 1 jaar en 9 maanden aanvragen. Soms is het zelfs verstandig om een vervroegde aanvraag te doen. Bespreek dit wel altijd eerst met de bedrijfsarts, want het is maar één keer mogelijk om een vervroegde aanvraag te doen.

Hoeveel procent arbeidsongeschikt bent u?

Na 2 jaar zal u opnieuw beoordeeld worden door de bedrijfsarts. Deze zal vaststellen voor hoeveel procent u arbeidsongeschikt bent. Hierdoor zal er een berekening komen voor de hoogte van de WIA-uitkering. Natuurlijk wordt er ook rekening gehouden met het salaris dat u had kunnen verdienen als u niet ziek was geworden. U komt enkel voor een WIA-uitkering in aanmerking als u tussen de 35% en 85% arbeidsongeschikt verklaard worden. Is de kans op herstel klein en wordt u voor 100% afgekeurd? Dan komt u in aanmerking voor een IVA-uitkering. Als u het niet eens bent met het besluit, kunt u tijdens het bezwaartermijn bezwaar maken. Let wel op dat u tijdig bezwaar maakt. Als de termijn verstreken is, kan het besluit niet meer gewijzigd worden.

Gedeeltelijk hersteld

Als u voor minder dan 35% arbeidsongeschikt verklaard wordt, bent u verplicht om de werkzaamheden (gedeeltelijk) op te pakken. De werkgever zal samen met u kijken wat mogelijk is om de werkzaamheden weer op te pakken binnen de organisatie. Als dit niet mogelijk is, kan deze u ontslaan en heeft u recht op een ontslagvergoeding. Daarna kan u een WW-uitkering aanvragen.

Onze conclusie

Indien een werknemer niet ziek is tijdens de ontslagprocedure, kan deze via het tekenen van een vaststellingsovereenkomst het recht op een WW-uitkering behouden. Als u echter al langere tijd ziek bent, kan het tekenen van een vaststellingsovereenkomst geen verstandige keuze zijn. Hiermee kan u het recht op een uitkering vergooien.

Na 2 jaar ziekte kan het tekenen van een vaststellingsovereenkomst een slimme oplossing zijn. Echter kiezen sommige werkgevers dan voor een ‘slapend dienstverband’, dit zal ze simpelweg minder geld kosten. Als jullie toch tot een vaststellingsovereenkomst overgaan, is het belangrijk om deze door een jurist te laten controleren. Als de overeenkomst juridisch correct is, behoud u het recht op een uitkering. Neem gerust contact met ons op voor rechtshulp bij ontslag.